Yusuf Kamil Paşa ile eşi Zeynep Hanım tarafından özel mülklerinde hastalara ücretsiz hizmet vermek amacıyla yaptırılmış olan Zeynep Kamil Hastanesi, Üsküdar' ın sağlık hizmetini günümüze kadar sürdürebilmiş en eski sağlık kuruluşudur. Bir diğer özelliği de, İstanbul'un ilk özel hayır kurumu olmasıdır.
Zeynep Hanım Mısır Valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa' nın kızıdır. 1862 tarihinde Nuh Kuyusu semtinde bostan tarlası olan arsa hastane yapılmak üzere alınmıştır. Ambleminde Zeynep-Kamil hastanesinin kuruluş tarihi 1862 yazmaktadır.
Yusuf Kamil Paşa 1863 yılında Sultan Abdülaziz tarafından sadrazamlığa getirilmiştir. Hastane cephesinde orijinal plana göre girişin üzerinde bulunan kitabede fihişifaun li'n nas yani "Onda insanlar için sağlık vardır" (an-Nahl suresi 69. ayet) sözleri okunmaktadır. Zeynep Hanım ve Kamil Paşa ölümlerinden sonra hastane bahçesinde yaptırdıkları türbeye defnedilmişlerdir.
Zeynep Kamil Hastanesi, 1896 yılında Zeynep Hanım’ın kardeşi Abdülhalim Paşa'nın oğlu Sait Halim Paşa tarafından Tıbbiye-i Şahane ve Hamidiye Etfal Hastane-i Ali' sinde görevli saray hekimi olan Doktor Cemil Topuzlu Paşa' ya özel cerrahi kliniği olarak kullanıma verilmiştir. Dr. Cemil Topuzlu Paşa döneminde, tadilatlar yaptırılarak modernleştirilen hastanede tıbbi donanım yenilenmiş, kalorifer sistemi kurulmuş, hastaların bakımı için Avusturya’ lı hemşireler görevlendirilmiştir.
Cemil Paşa 1915' te yurt dışına gidinceye kadar tüm cerrahi ameliyatlar yanı sıra sezaryen ameliyatları da yapılmaktaydı. Bu tarihten sonra günümüze kadar hastane değişik isimlerle adlandırılıp farklı kurumlara bağlı olarak farklı branşlarda hizmetler vermiştir. 1933' te İstanbul Belediyesi' ne devredilen hastane 1935' te doğumevine dönüştürülerek Dr.Eyüp Sabri Aksoy başhekim olarak atanmıştır (1891 - 1962). 17 yıllık başhekimliği döneminde Dr. Eyüp Sabri Aksoy hastanenin doğumevi olarak yeniden düzenlenmesini sağlamıştır.
Zeynep Kamil Hastanesinin gelişme dönemi Dr. Fahri Atabey ile başlamıştır. Dr. Fahri Atabey 1952' de başhekimliğe atandıktan hemen sonra, ameliyathane binası ile 150 yataklı kadın hastalıkları kliniği ve 200 yataklı çocuk kliniğinin yapımına başlanmıştır. Çocuk Kliniğinin kurucusu Dr. Ziyaeddin Akbay aynı dönemde göreve başlamıştır. Her iki bina 1958' de tamamlanarak kullanıma açılmıştır. 1961' de Zeynep Kamil Hemşirelik Koleji binası kullanıma açılmıştır.
Fahri Atabey’in 1968' de İstanbul Belediye Başkanı seçilerek hastaneden ayrılmasından sonra Dr. Burhanettin Üstünel başhekim olarak atanmış ve 1986 yılına kadar başhekimlik yapmıştır. Bu dönemde doğumhanenin bulunduğu bina ile çocuk felci hastanesi olarak tasarlanan Çocuk Enfeksiyonu ve Ortopedi binası yapımı tamamlanmıştır. Zeynep Kamil Hastanesinin yönetimi ve işletimi 1982' de yapılan bir anlaşma ile İstanbul Belediyesi tarafından Sağlık Bakanlığı' na devredilmiştir. Hastane günümüzde T.C. Sağlık Bakanlığı Zeynep Kamil Kadın ve Çocuk Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi adıyla özel dal eğitim hastanesi statüsünde hizmete devam etmektedir.
Branşlarında verilen tıbbi hizmetin yanı sıra kadın doğum, çocuk ve çocuk cerrahisi dallarında uzmanlık eğitimi yapılmakta olup ve bunun yanında pek çok sertifikalı meslek sonrası eğitimleri de başarı ile yürütülmektedir.